Na początku stycznia tego roku mieliśmy wspaniałą okazję by pojechać z balonami w Alpy i tam wykonać loty. Dolomity zapewniają niesamowite widoki i walory krajobrazowe, ale jednocześnie są dość wymagającym terenem do przeprowadzania lotów balonem na ogrzane powietrze.
Alpy a Tatry – lata się inaczej
Alpy, dzięki temu, że zajmują naprawdę pokaźną powierzchnię, dają możliwość przelecenia w każdym kierunku, co wyróżnia je na tle licznych innych pasm górskich – w tym Tatr.
Nawet jeśli wiatr w Alpach ma niekorzystny dla nas kierunek, zawsze możemy zmienić miejsce startu tak, aby dostosować się do danego kierunku wiatru i tym samym zapewnić sobie odpowiednie potencjalne miejsca do lądowania.
Z kolei Tatry można przelecieć jedynie z południa na północ lub z północy na południe. Wiąże się to zazwyczaj z wyczekiwaniem na odpowiedni wiatr i powoduje to, że niestety trudno trafić w korzystne warunki. Już kilkukrotnie, przejechawszy całą Polskę, mieliśmy podejścia do przeprowadzenia przelotów nad Tatrami, jednak za każdym razem, pomimo pięknej pogody, nie było odpowiedniego wiatru.
Widoki i lądowanie
Najbardziej spektakularne są loty nad najwyższymi i/lub najbardziej skalistymi partiami gór. My lecieliśmy nad Dolomitami. Tam często występują warunki pozwalające na start w samym środku gór, natomiast lądowanie odbywa się już, na przykład, w ciepłej strefie klimatycznej Włoch! Przykładowo, nam zdarzało się lądować w okolicach Wenecji.
W przypadku nieco krótszych lotów, jako miejsce lądowania można obrać jedną z licznych rozległych dolin pomiędzy szczytami alpejskimi, na przykład w dolinie Belluno, jak nam się również zdarzyło.
Trudności i przygotowanie
Niezależnie od tego, jak długo planuje się lecieć lub jaki dystans pokonać, trzeba się liczyć z koniecznością osiągnięcia odpowiedniej wysokości – powyżej 12 tysięcy stóp (ok. 3.7km). Z kolei z tym wiążą się pewne wymagania sprzętowe. Przykładowo, podczas każdego lotu wyposażeni jesteśmy w zestaw do oddychania tlenem (maska tlenowa + butla).
Balon również poddawany jest przygotowaniom – ciśnienie w butlach podnosimy azotem; zapewniamy odpowiedni zapas gazu, który powinien wystarczyć na planowany czas/dystans i jeszcze trochę. Z tego względu odpowiednio zmniejszana jest ilość pasażerów – aby zarazem móc zabrać więcej gazu i ograniczyć obciążenie powłoki.
Czym się różni taki lot od (nie)zwykłego – pasażerskiego, na przykład w okolicach Szczecina czy Trójmiasta?
Przede wszystkim loty w Alpach planuje się na minimum 4 godziny. W tym czasie nie ma żadnych międzylądowań, a leci się nad najwyższymi szczytami górskimi, dlatego jest to bardziej przygoda dla miłośników długich przelotów o mocnych nerwach.
12.000 stóp nad Alpami w styczniu, 4h na otwartym powietrzu – jak radzimy sobie z taką temperaturą?
Wbrew pozorom piloci i pasażerowie w trakcie lotu nie przybierają postaci sopli lodu 😊
Dla przykładu, jednego dnia temperatura na dole przy starcie wynosiła -5 stopni Celsjusza. Natomiast na wysokości 4000 metrów, na której spędziliśmy prawie 4 godziny, wynosiła -20 stopni.
Należy jednak pamiętać, że na górze operuje bardzo silne słońce, które oczywiście wpływa na odczuwalną temperaturę. Ponadto, stojąc na ziemi czujemy wiatr, ale lecąc z jego prędkością i kierunkiem już nie.
Właśnie z tego powodu, jeśli przelecimy nad szczytem, na którym stoi człowiek, jemu będzie zdecydowanie zimniej niż nam, bo oddziałuje na niego wiatr, którego my nie odczuwamy.
Czy takie loty są niebezpieczne?
Loty nad wysokimi pasmami górskimi wymagają oczywiście znacznie więcej przygotowania, doświadczenia pilota, ale również pokory. Niemniej, przy zachowaniu ostrożności i przeprowadzeniu lotu „zgodnie ze sztuką”, i tak uznajemy je za stosunkowo bezpieczną przygodę.
Piloci podejmujący się takich lotów muszą wykazywać się doświadczeniem, odpowiednią wiedzą, ale też zimną krwią. Zróżnicowana topografia gór może stwarzać wyjątkowe warunki do lotu, jakimi są przykładowo turbulencje.
Turbulencje w samolocie i w balonie to dwa dość różne doświadczenia. W górach turbulencje mogą pojawiać się gdy lecimy z wysoką prędkością, a pod nami kończy się wysoka partia gór. W takiej sytuacji, gdy wiatr znacznie słabnie, powietrze, zamiast dalej lecieć prosto, „zawija” się.
Będąc w balonie w czasie turbulencji wiatr odczuwamy ze wszystkich stron. Balon zaczyna się kołysać i może odchylać się o nawet 30 stopni. Wtedy, gdy wysokość lotu zaczyna się zmniejszać, podgrzewając powietrze w powłoce za pomocą palników, balon sprawia wrażenie jakby w ogóle się nie nagrzewał (w rzeczywistości nagrzewa się znacznie wolniej), ponieważ szybko wychładzają go liczne strumienie powietrza, w których się znajduje. Właśnie w takich sytuacjach pilot musi wykazać się zimną krwią i opanowaniem.
Poniżej obraz, który demonstruje jak powietrze może się zachowywać po zakończeniu wysokiego pasma górskiego:
Poniżej schemat powstawania rotoru, również z wyszczególnionym obszarem niebezpiecznym do lądowania:
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rotor_(meteorologia)
Niemniej, są to sytuacje, które piloci są szkoleni aby opanowywać 😊
Podsumowując…
Loty w Alpach są niespotykanie piękne – z góry widzieliśmy Adriatyk, Wenecję, wybrzeże chorwackie, Słowenię, część Włoch. Loty te cechowały się niemal nieograniczoną widocznością.
Załodze podążającej za balonem również nie brakuje atrakcji – podążają za balonem nie drogami szybkiego ruchu, jak większość podróżujących od punktu A do punktu B w tym rejonie, a poruszają się wąskimi górskimi dróżkami, czasem przejeżdżając przez niemal przez szczyty.
Dla tych z Państwa, którzy rozważają nieco bardziej ekscytujące przeloty, szczerze polecamy lot balonem nad Alpami. W rejonie można znaleźć firmy oferujące loty komercyjne, a my również możemy takie zorganizować.
